Zdravlje

Cvekla možda nije najljepše povrće, ali je zasigurno jedno od najsnažnijih i slobodno se može nazvati supernamirnicom. Jedinstvena je zbog visokog sadržaja antikancerogenih tvari i karotenoida.

Ovo povrće je takođe odličan izvor folne kiseline. Prepuna je antioksidanasa, koji štite organizam od prijevremenog starenja i pomažu u borbi protiv mnogih bolesti.

Betacijanin je pigment koji daje cvekli crvenu boju. Ovaj pigment se apsorbuje u krv i povećava sposobnost krvi da prenosi kiseonik i do 400 odsto.

Čak je i lišće cvekle zdravo. Bogato je beta-karotenom, folnom kiselinom, hlorofilom, kalijumom, vitaminom C i željezom. Od lišća cvekle može se napraviti zeleni kašasti sok ili ga možete pripremiti kao špinat.

Nezaobilazna je namirnica za detoksikaciju, budući da podstiče rad jetre, a preporučuje se i za normalizaciju probave jer obiluje prehrambenim vlaknima. Iako procesom konzerviranja gubi dio vitamina topljivih u vodi, posebno vitamina C, i konzervirana cvekla je i dalje vrijedan izvor nutrijenata i nadasve korisnih pigmenata.

Naime, plodovi za konzerviranje beru se na vrhuncu sezone kada su najbogatiji nutrijentima. Redovnom konzumacijom 500 ml soka od cvekle nivo plazmatskih nitrata se udvostruči. Uz sve to, cvekla je nezaobilazna namirnica pri detoksikacijskim dijetama jer podstiče probavu i rad jetre. Na 100 grama sadrži čak 2,5 grama vlakana, što je čini pogodnom za borbu protiv zatvora. Sigurna je za djecu, a zbog bogatstva folatima preporučuje se i trudnicama.

Ljekovita svojstva cvekle
Cvekla je tradicionalni lijek za leukemiju. Ovo povrće sadrži aminokiselinu betain, koja ima antikancerogena svojstva. Terapija cveklom, koja podrazumijeva svakodnevno uzimanje soka od cvekle ili sirove ribane cikle, ima pozitivan učinak protiv leukemije i mnogih drugih vrsta raka.

Redovno konzumiranje cvekle pomaže protiv bolesti uzrokovanih oksidativnim stresom.

Vlakna koja sadrži cvekla mogu smanjiti nivo holesterola u krvi i do 40 odsto.

Poznato je da cvekla normalizuje krvni pritisak.

Cvekla pomaže u očuvanju elastičnosti arterija. Redovno konzumiranje cvekle može spriječiti proširene vene.

*** Iako količina željeza koju sadrži cvekla nije jako visoka, njegov kvalitet je izvanredan. Željezo iz cvekle je moćno sredstvo za čišćenje organizma od toksina i izgradnju krvi. Upravo zbog toga cvekla je efikasna u liječenju mnogih bolesti uzrokovanih toksinima.

*** Cvekla se posebno preporučuje trudnicama zbog visokog sadržaja folne kiseline. Folna kiselina može spriječiti mnoge bolesti kod novorođenčadi.

*** Sok od cvekle stimuliše rad jetre i žuči i sprečava zatvor.

*** Sok od cvekle u kombinaciji sa sokom mrkve je odličan lijek za giht, bolesti bubrega i žučnog mjehura.

*** Poznato je da cvekla može pomoći i kod mnogih drugih bolesti: glavobolje, zubobolje, dizenterije, krstobolje, kožnih problema, menstrualnih bolova itd.

Kuvajte u kori
Cveklu valja kuvati i peći u kori kako bi zadržala što je moguće više hranjivih sastojaka. Sa druge strane, termička obrada oguljene cvekle transformisaće njenu lijepu boju u neprivlačni smeđi komad povrća.

Ostavite dva do tri centimetra stabljike prije nego što krenete s kuvanjem kako crvena boja ne bi "iscurila" s vrha ploda. Boju ćete zadržati ako cveklu poprskate limunovim sokom, sirćetom ili nekim sličnim prirodnim izvorom kiseline.

Gulite cveklu u rukavicama
Crvena boja cvekle ostaviće trag na vašem tanjiru, hrani, ali i na rukama. Kad gulite koru, obavezno nosite kuhinjske rukavice.

SMUTI OD CVEKLE
Energetska bomba pred vježbanje

1 narandža ili limun

1 list kelja ili nekog lisnatog povrća

1 jabuka

1 mrkva

1 cvekla

malo ribanog đumbira

Snizite pritisak

1 jabuka

1 limun

2 celera

1 cvekla s lišćem

šaka špinata

Nutritivna vrijednost u 100 g cvekle:
Energetska vrijednost [kcal]: 36

Ukupni ugljikohidrati [g]: 7

Proteini [g]: 2

Prehrambena vlakna [g]: 2,6

Vitamin B1 [mg]: 0,02

Vitamin B2 [mg]: 0,03

Vitamin B3 [mg]: 0,1

Vitamin B6 [mg]: 0,04

Vitamin C [mg]: 2

Fosfor [mg]: 40

Natrijum [mg]: 100

Kalcijum [mg]: 30

Kalijum [mg]: 400

Željezo [mg]: 1

Voda [g]: 89

Izvor:Nezavisne

Za cveklu (Beta vulgaris) kažu da je u stanju da popravi većinu toga što je u organizmu pokvareno.

Porijeklom sa obala Sredozemlja bila je znana još starim narodima, koji su shvatili da im ona pomaže kod mnogih bolesti. Danas se smatra najkorisnijom i najljekovitijom povrtarskom kulturom koja se sadrži najširu lepezu vitamina i minerala, izuzetno je bogata bjelančevinama, mastima i ugljenim hidratima i, što je važno, lako vari.

Od minerala sadrži gotovo sve - kalcijum, kalijum, natrijum, fosfor, magnezijum, gvožđe, fluor, mangan, bakar, jod, sumpor, litijum, stroncijum, brom... Od vitamina najprisutniji su vitamin B1, B2, C, kao i izuzetno rijedak vitamin u biljnim namirnicama, B12. Crvena boja cvekle potiče od antocijana koji utiče na obnavljanje krvi, dok biljka u cjelini djeluje i antikancerozno.

Osim toga, potvrđena je i njena ljekovitost u slučajevima demineralizacije kostiju i zuba. Prisustvo joda čini je dragocjenim lijekom protiv ateroskleroze i procesa starenja. Osnovu višestruke ljekovitosti ove biljke čine sastojci betanin i betain koji podstiču razmjenu materija, regulišu krvni pritisak, smanjuju holesterol, održavaju krvne sudove u dobrom stanju, podstiču rad jetre.

Cvekla je izuzetno korisna u lečenju slabokrvnosti kod djece i mladih osoba, jer sadrži visok procenat gvožđa. Povoljno deluje i na rad crijeva i njihovu peristaltiku (pokretljivost) jer sadrži celulozu i pektin u izobilju. Ali, da bi se zadovoljile dnevne potrebe organizma za dragocjenim vlaknima treba pojesti pet srednjih glavica cvekle.

Iako je kod nas odomaćeno korišćenje samo korjena cvekle, stručnjaci tvrde da je ona korisna u cijelosti tokom cijele godine. Može da se uzima u neograničenim količinama, bez bojazni od bilo kakvih štetnih posljedica. Malo se zna da je lišće cvekle nalik spanaću pa se tako može i pripremati. Međutim, bez obzira što je cijela biljka jestiva, ljekovit je samo korjen, koji se sakuplja u jesen i ostavlja u umjereno toplim prostorijama, da ne bi promrzao. Ako se čuva na odgovarajući način, u svježini cvekle može da se uživa sve do sljedećeg leta.

Cveklu treba jesti kada god vam padne na pamet, jer ona djeluje preventivno na cijeli organizam. Narodni ljekari tvrde da je dobra i protiv tumora i leukemije, niskog pritiska, gripa, da pospješuje rad nerava i mozga, podstiče aktivnost jetre, žuči i želuca, te da štiti od radioaktivnosti i zračenja.

Sok od cvekle ima posebnu vrijednost, jer je takođe djelotvoran kod mnogih bolesti. Krepi i jača cijeli organizam i djeluje povoljno na njegov metabolizam. Najbolje je da se pije u kombinaciji sa medom, po pola čaše tri puta na dan. Soku takođe može da se doda i kim, kao i rendani ren, čime se dobija poseban ukus.

Cvekla je djelotvorna i kod najtežih oboljenja, međutim kuvanjem gubi svoju ljekovitost pa je najbolje piti sok od prijesne cvekle. Od kilograma cvekle dobije se oko 700 mililitara soka. Sprema se tako što se cvekla tanko oljušti, sitno izrenda i prelije medom i sokom od limuna. Kad ova smješa malo odstoji dobro se procijedi, pije se u gutljajima cijelog dana. Kod težih oboljenja dnevno treba popiti pola litre soka, a kada se oseti poboljšanje, količinu smanjiti na četvrtinu.Za jačanje želuca i jetre treba krupno narendati cveklu i upola manji koren od celera, začiniti sa malo soli, jabukovim sirćetom, kašičicom maslinovog ulja i mlevenim kimom. Salatu na kraju izmješati sa kiselom pavlakom i posuti peršunovim lišćem.

Može da se spremi i kao zimnica tako što se plod iseče na tanke kolutove, prelije jabukovim ili vinskim sirćetom u koje je dodato malo samlevenog kima. Tako spremljena cvekla poređa se u tegle i ostavi za zimu.

Sok za hipertenziju
Svakodnevno unošenje pola decilitra soka od cvekle u znatnoj mjeri će smanjiti povišeni krvni pritisak, tvrde stručnjaci iz Britanskog udruženja osoba sa hipertenzijom. Nitrat, ključni sastojak cvekle, koji se, inače, nalazi i u zelenom lisnatom povrću, odgovoran je za regulisanje krvnog pritiska, pokazalo je njihovo istraživanje.

Do ovakvog zaključka došli su, tako što su grupi zdravih ljudi dali da popiju pola decilitra soka od cvekle. Poslije samo sat vremena njihov pritisak se snizio. Pozitivan učinak bio je još veći posle tri sata, a primjećivao se i nakon 24 časa.

S obzirom na to da danas u svijetu više od 25 odsto odraslih ljudi ima hipertenziju, sa stalnom tendencijom rapidnog rasta, više je nego važno otkriti sastojak koji će pozitivno da utiče na njegovo regulisanje, ističu britanski stručnjaci. Zato sok od cvekle i lisnato zeleno povrće treba unositi redovno da bi se blagovremeno zaštitio kompletan kardiovaskularni sistem.

(novosti.rs)